Според проф. д-р Милан Бошкоски од Институтот за национална историја во Скопје, македонското античко, историско, културно и етничко наследство, во однос на континуитетот на имињата Македонија и Македонци, сосема е неспорно и е сублимирано во македонското средновековно културно, историско и етничко право на името Македонија и Македонци, што се гледа од богатата средновековна изворна документација.
Пишува: Блаже Миневски
Иако во 148 година п.н.е Македонија била претворена во римска провинција, со постојан римски провинциски намесник, границите на провинциите Македонија Прима и Македонија Секунда сепак повеќе или помалку останувале внатре, во историско-географските граници на Македонија. Во 297-та година, за време на владеењето на римскиот император Диоклецијан, била извршена нова административна реформа, а римското царство било поделено на 12 големи диецези, кои, пак, биле составени од 100 провинции. Се смета дека со овие реформи од дотогашната провинција Македонија биле формирани три нови провинции: Тесалија, Нов Епир и Македонија. Подоцна, кон крајот на 5-от век, имало нови административни промени во Византија, можеби како последница на пропаѓањето на Западното римско царство во 476-та година. Латинскиот хроничар Комес Морцелин, кој живеел во Константинопол, и бил секретар на Јустинијан Први пред да биде крунисан за цар, во записот за 482-та година известува дека готскиот крал Теодорих по наредба на својот чичко Валамер „ги опустошил двете Македонии и Тесалија“, а во записот од 517-та година пишува за нови напади во кои повторно ‘биле опустошени двете Македонии и Тесалија а готските коњаници ограбувале дури до Термопилите и до Стар Епир’.
Фактот што во ова време се спомнуваат две Македонии може да значи дека покрај постоечката провинција Македонија Прима повторно била формирана и Македонија Салутарис, односно била обновена втората Македонија. Кога настанала оваа промена не се знае точно, но се претпоставува дека тоа се случило помеѓу 479-та и 482-та година. Потврда за ваквото тврдење се наоѓа во списот на византискиот историчар Малхус, кој во 479-та година споменува дека „и првата престолнина на Македонија, градот Стоби бил опустошен од Готите“.
Подоцна, на прагот на 6-от век територијата на Македонија во нејзините историско-географски и етнички граници, како составен дел на Византиското царство, во административен поглед, влегувала во рамките на перфектурата Илирик. Последен пат Македонија Прима и Македонија Секунда заедно, како две провинции, се спомнати во 535-та година во 11-та новела на царот Јустинијан Први по повод назначувањето на Кателијан за архиепископ во нововостановената Архиепископија Јустинијана Прима.
Како Македонија станува Склавинија?
По населувањето на Словените во Македонија паралелно со терминот Македонија се промовира нов термин Склавинија. Во тоа време територијата на Македонија главно е вклопена во провинциите Средоземна Дакија и Дарданија. Веќе по 550- година новите кризни состојби на дунавската граница налагале поинаква административна поделба која ја извршил царот-реставратор. Имено, при набројувањето на обновените тврдини и градови од страна на цариот Јустинијан Први, византискиот дворски историчар Прокопиј, Македонија ја спомнува како провинција во историско-географски граници, покрај провинцијата Дарданија, во која влегувал и дел од денешна северна Македонија. Многу поинтересни согледувања околу терминот Македонија и Македонци дава списот „Чудата на свети Димитрија Солунски“ од втората половина на 7-от век од перото на солунскиот митрополит Јован.
Овде Македонија, значи во втората деценија на 7-от век, веќе не се споменува во нејзиното провинциско, туку, вообичаено, иако поретко, во нејзинито географско значење. Тоа е, пред сé, поради населувањето на Словените на територијата на Македонија и сé позачестените користења на термините Склавинија за областите населени со Словени. Поради изменетата етничка структура дошло до поинакво именување на територијата на Македонија и на жителите. Византискиот хроничар Теофан Исповедник, кој е роден околу 760-та година во угледно семејство во Константинопол, во своето дело „Хронографија“, напишано меѓу 810-та и 815-та година, а кое го опфаќа периодот од 284-та до 813-та гидина, зборувајќи за населувањето на Словените на Балканскиот Полуостров, односно во Македонија, а во доста голем број и на територијата на Грција се до Пелопонез, воопшто не го спомнува терминот Македонија.
Областите кои ги населиле Словените на Балканот и Македонија тој ги нарекува со заедничко име Склавинија, додека жителите на Скалвиниите ги нарекува Словени. Под терминот Склавинија, пак, Теофан Исповедник подразбира област населена со Словени. Освен општиот термин Склавинија, односно Склавини за Словените кои се населиле во Македонија, зборувајќи за византиската воена акција во 658-та година, Теофан на двапати зборува и за склавинијата Берзитија, односно територијата на словенското племе Берзити, за која се спомнува и некаков нејзин кнез. Ова укажува дека во централна Македонија веќе била создадена првата словенска државна творба под името Берзитија, смета проф. д-р Бошкоски. Кон крајот на 8-ми век и почетокот на 9-ти век, Византија ја формирала темата Тракија, првата тема во европскиот дел на своите владенија, а набргу во Западна Тракија била формирана и темата Македонија.
Според проф. д-р Милан Бошкоски од Институтот за национална историја во Скопје, македонското античко, историско, културно и етничко наследство, во однос на континуитетот на имињата Македонија и Македонци, сосема е неспорно и е сублимирано во македонското средновековно културно, историско и етничко право на името Македонија и Македонци, што се гледа од богатата средновековна изворна документација.
Пишува: Блаже Миневски
Иако во 148 година п.н.е Македонија била претворена во римска провинција, со постојан римски провинциски намесник, границите на провинциите Македонија Прима и Македонија Секунда сепак повеќе или помалку останувале внатре, во историско-географските граници на Македонија. Во 297-та година, за време на владеењето на римскиот император Диоклецијан, била извршена нова административна реформа, а римското царство било поделено на 12 големи диецези, кои, пак, биле составени од 100 провинции. Се смета дека со овие реформи од дотогашната провинција Македонија биле формирани три нови провинции: Тесалија, Нов Епир и Македонија. Подоцна, кон крајот на 5-от век, имало нови административни промени во Византија, можеби како последница на пропаѓањето на Западното римско царство во 476-та година. Латинскиот хроничар Комес Морцелин, кој живеел во Константинопол, и бил секретар на Јустинијан Први пред да биде крунисан за цар, во записот за 482-та година известува дека готскиот крал Теодорих по наредба на својот чичко Валамер „ги опустошил двете Македонии и Тесалија“, а во записот од 517-та година пишува за нови напади во кои повторно ‘биле опустошени двете Македонии и Тесалија а готските коњаници ограбувале дури до Термопилите и до Стар Епир’.
Фактот што во ова време се спомнуваат две Македонии може да значи дека покрај постоечката провинција Македонија Прима повторно била формирана и Македонија Салутарис, односно била обновена втората Македонија. Кога настанала оваа промена не се знае точно, но се претпоставува дека тоа се случило помеѓу 479-та и 482-та година. Потврда за ваквото тврдење се наоѓа во списот на византискиот историчар Малхус, кој во 479-та година споменува дека „и првата престолнина на Македонија, градот Стоби бил опустошен од Готите“.
Подоцна, на прагот на 6-от век територијата на Македонија во нејзините историско-географски и етнички граници, како составен дел на Византиското царство, во административен поглед, влегувала во рамките на перфектурата Илирик. Последен пат Македонија Прима и Македонија Секунда заедно, како две провинции, се спомнати во 535-та година во 11-та новела на царот Јустинијан Први по повод назначувањето на Кателијан за архиепископ во нововостановената Архиепископија Јустинијана Прима.
Како Македонија станува Склавинија?
По населувањето на Словените во Македонија паралелно со терминот Македонија се промовира нов термин Склавинија. Во тоа време територијата на Македонија главно е вклопена во провинциите Средоземна Дакија и Дарданија. Веќе по 550- година новите кризни состојби на дунавската граница налагале поинаква административна поделба која ја извршил царот-реставратор. Имено, при набројувањето на обновените тврдини и градови од страна на цариот Јустинијан Први, византискиот дворски историчар Прокопиј, Македонија ја спомнува како провинција во историско-географски граници, покрај провинцијата Дарданија, во која влегувал и дел од денешна северна Македонија. Многу поинтересни согледувања околу терминот Македонија и Македонци дава списот „Чудата на свети Димитрија Солунски“ од втората половина на 7-от век од перото на солунскиот митрополит Јован.
Овде Македонија, значи во втората деценија на 7-от век, веќе не се споменува во нејзиното провинциско, туку, вообичаено, иако поретко, во нејзинито географско значење. Тоа е, пред сé, поради населувањето на Словените на територијата на Македонија и сé позачестените користења на термините Склавинија за областите населени со Словени. Поради изменетата етничка структура дошло до поинакво именување на територијата на Македонија и на жителите. Византискиот хроничар Теофан Исповедник, кој е роден околу 760-та година во угледно семејство во Константинопол, во своето дело „Хронографија“, напишано меѓу 810-та и 815-та година, а кое го опфаќа периодот од 284-та до 813-та гидина, зборувајќи за населувањето на Словените на Балканскиот Полуостров, односно во Македонија, а во доста голем број и на територијата на Грција се до Пелопонез, воопшто не го спомнува терминот Македонија.
Областите кои ги населиле Словените на Балканот и Македонија тој ги нарекува со заедничко име Склавинија, додека жителите на Скалвиниите ги нарекува Словени. Под терминот Склавинија, пак, Теофан Исповедник подразбира област населена со Словени. Освен општиот термин Склавинија, односно Склавини за Словените кои се населиле во Македонија, зборувајќи за византиската воена акција во 658-та година, Теофан на двапати зборува и за склавинијата Берзитија, односно територијата на словенското племе Берзити, за која се спомнува и некаков нејзин кнез. Ова укажува дека во централна Македонија веќе била создадена првата словенска државна творба под името Берзитија, смета проф. д-р Бошкоски. Кон крајот на 8-ми век и почетокот на 9-ти век, Византија ја формирала темата Тракија, првата тема во европскиот дел на своите владенија, а набргу во Западна Тракија била формирана и темата Македонија.
Во науката аргументирано се тврди дека формирањето на темата Македонија во Тракија било извршено претежно од побегнатите жители од Македонија, односно Македонците.
Кога Словените почнале да се именуваат како Македонци?
По слабеењето на тематскиот систем во Византија, особено во 12-ти век, поимот Македонија во неговото административно значење сé помалку бил во употреба, односно под влијание на класицизмот се враќа поимот Македонија во неговото класично, историско-географско значење. Оттогаш постепено терминот бил употребуван не само за означување на територијата на Македонија во нејзиното античко значење, туку зачестила употребата од страна на нејзините жители, за кои во изворите се потенцирало дека се од Македонија или дека се Македонци. Ваквото именување постепенено го прифатиле и новите жители Словените, кои според територијата, но и според народот што го претопиле, самите почнале да се именуваат како Македонци:
„Каков бил односот на Словените кон староседелците Македонци, и како продолжило нивното понатамошно живеење, всушност е прашање што се поставува секогаш кога се зборува за континуитетот на Македонците. Староседелците во Македонија, во време кога Словените го населиле овој простор главно биле мешавина од остатоците на старите Македонци и многубројните романски и ‘варварски’ колонисти, кои се стопиле во доминантната словенска маса. Значи, според бројни историски факти, со сигурност може да се каже дека античките Македонци всушност се претопиле во словенското море и, според проф. д-р Стјепан Антолјак, „името на Македонците преминало во меморијата на новонаселените Словени, кои почнувајќи од 10-от век и од страна на византиските автори биле нарекувани Македонци“.
Меѓусебното културно-цивилизациското влијание помеѓу староседелците и Словените бил подолготраен процес од што прво произлегла христијанизацијата на Словените, мешањето на обичаите и наметнувањето на името Македонија за Словените што ја населиле, а подоцна, постепено, низ Средниот век се наметнало и името Македонци за жителите кои ја населиле Македонија. Староседелците, кои полека се изгубиле во словенското мноштво, го примиле јазикот на дојденците, азбуката која била создадена, прво глаголицата, а потоа кирилицата, при што во долготрајниот етногенетски процес низ Средниот век се формирал современиот македонски народ и соврмениот македонски јазик. Првото спомнување на името Македонија поврзано со Македонските Словени е кај Анастасиј Библиотекарот а е поврзано со византискиот воен поход против Словените во 759-та година.
Анастасиј сосема јасно ги разликува Словените од Бугарите, како и византиската административна единица, односно темата Македонија, од Македонија во нејзиното античко значење, сега е населена со Словени. Тој пишува дека „во осумнаесеттата година од своето царување, Константин ги заробил склавиниите во Македонија, а останатите ги покорил“. За употребата на името Македонија во почетокот на 9-от век особено интересно е сфаќањето на византискиот цар Михаил Втори. Во писмото од 10-ти април 824-та година упатено до императорот на Светата римска империја, Лудовик Благочестивиот, византискиот цар известува за настани кои се случиле во времето на неговото владеење.
Византискиот цар го известува Лудовик за тешките трауми што ги доживеало Византиското царство за време на Тома Словенот од 820 до 824-та година, пишувајќи дека „откако ги собра нашите кораби и дромони, имаше можност да дојде во делови на Тракија и Македонија. Доаѓајќи таму тој го опседна нашиот град, – се мисли на Константинопол, – и го опколи со флотата во декември 821 година. Понатаму во писмото се истакнува дека Тома Словенот во своите редови имал многу востаници од различни области, меѓу кои и од „краиштата на Мизија, Европа, Тракија, Македонија, Тесалија и од Склавиниите, кои беа наоколу“. Исто така и Јован Каменијат, свештеник од Солун и византиски писател, во своето дело „За заземањето на Солун“ од страна на Арапите во 904-та година, како сведок на настаните меѓудругото запишал драгоцени податоци за Македонците.
Опишувајќи ја околината на Солун, авторот дава извонредни податоци за Драгувитите и Сагудатите, кои биле под управа на градот Солун, потоа за Струмјаните, кои живееле подалеку, но и за другите племиња, како и за нивните односи со Византија и византските власти. Во ова свое дело тој констатира дека словенските племиња само формално ја признавале византиската власт“, вели д-р Бошковски.
Константин Перфирогенит пред 13 века ниту еднаш не го употребил терминот Бугари за Македонците!
Според Константин Порфирогенит „темата Стримон се присоедини на Македонија, и за неа никаде не станува збор како за тема туку се вбројува во редот на клисурите. Неа ја користат Скити, наместо Македонци, откако нив Јустинијан Риномет ги преселил во планините на Струма и приодните клисури“. Спомнувањето на Македонците кон крајот на седми век во областа Стримон е втор податок за нивното опстојување во Македонија, како Македонци. Истиот автор пишува дека „Тесалоника која е уредена како тема, исто така е дел на Македонија: „И за да не ги наведувам туѓите и старите свидетели за таа работа, вели тој, веродостоен свидетел е Христовиот свети апостол Павле кој ја нарекува Македонија. Тој пишува вака: ’Со нас беше Аристарх, Македонец од Тесалоника’, а Тесалоника е метропола на Македонија, која во македонските градови ја става и граматикот Хиерокле“.
Важно е и тоа што Константин Перфирогенит ниту еднаш не го употребил терминот Бугари за македонските Словени, односно за Македонците кои биле под бугарска власт во негово време, со што јасно ги разграничува Македонците од Бугарите. Тој за Словените во Македонија ги употребува термините Словени, Скити и варвари, а доследен и е при употребата на поимот Македонија како земја која ја населиле Словените, притоа игнорирајќи го поимот Бугарија за териториите кои Бугарите ги освоиле од Македонија.Византискиот историчар Лав Ѓакон напишал историја во 10 книги, која го опфаќа периодот од 959-та до 976-та година, но пишува и за настани кои се случиле до 989-та година. Се разбира дека во пишувањето користел мноштво антички и рановизантиски автори на кои се повикува во своето дело. Меѓудругото, во една од своите десет книги, има детален опис на битката кај Трајановата врата од 17 август 986-та година кога македонската војска предводена од Арон и Самоил извојувала блескава победа над византиската војска која ја предводел царот Василиј Втори.
Притоа Лав Ѓакон жителите на средновековна македонска држава, чиј прв владетел бил Самоил, ги нарекува Скити и Мизи, а не Бугари, додека оние што биле под Византија останале Македонци. Византискиот историчар Јован Скилица опишувајќи го земјотресот што се случил во 1037-та година пишува: „Во 6546 (1037), 6-ти индикт, на втори ноември, се случи земјотрес во десет часот дента и земјата продолжи да се тресе дури до крајот на месец јануари. Настана глад во Тракија и Македонија, Стримон и Солун, дури до Тесалија“. Во редицата византиски автори, кои го користат името Македонија и Македонци за словенското население кое го населило овој историско-географски простор на Македонија, е и учениот византиец Ефраим, кој во 1313-та година напишал хроника во која, пишувајќи за навлегувањето на Норманите во 1185-та година, ќе констатира дека го „зазеле градот Солун, метрополата на Македонците“. Значи, метропола на Македонците, а не Грците, а притоа станува збор за почетокот на 13-ти век, кога во Солун веќе живееле Македонските Словени“. Според тоа сосема е јасно дека Солун, како прв град во земјата на Македонците е спомнат не само во неговото античко, туку и во современото значење за 14-ти век.
Што се однесува до Јован Кантакузин, кој е роден 1295-та година, а византиски цар бил од 1347-та до 1354-та година, треба да се каже дека, освен што бил талентиран војсководец и извонреден државник, тој исто така е и најистакнат византиски писател од 14-от век. Тој во своите дела мошне конкретно и прецизно ги користи поимите Македонија и Македонец. Според Кантакузин, царот Андроник Трети кон крајот на 1327-та година, заедно со него како доместик, „откако го зеде преостанатиот дел од војската ( дел оставил во Тракија) се упати кон Македонија за да се бори таму со војсководачите на стариот цар од западните области“, но набрзо бил известен дека војските на стариот цар Андроник Втори и сојузничката војска на Србите „се улогорила кај македонските градови Филипи и Драма“.
Според проф. д-р Милан Бошкоски од Институтот за национална историја во Скопје, имињата Македонија, Македонци, македонски постепено се наметнувале како единствени имиња за народот, територијата и јазикот што се зборувал на територијата на класична Македонија. Постепено низ Средниот век територијата на која живееле македонските Словени, како доминантно население, од страна на другите, но и од самите жителите била именувана како Македонија, а луѓето што живееле на тој простор, особено од 14-ти век наваму, веќе и самите себеси се именувале како Македонци. Во византиските извори од 14-ти век областите во Македонија редовно се именувани со името Македонија или биле користени термините македонски области и македонски градови. Во секој случај, Македонците не се од вчера па некој да ги третира како пилиштарци, да им навива часовници и да им кажува што да прават и како да прават за да се уништат самите себеси во дваесет и првиот век.
Според проф. д-р Милан Бошкоски од Институтот за национална историја во Скопје, македонското античко, историско, културно и етничко наследство, во однос на континуитетот на имињата Македонија и Македонци, сосема е неспорно и е сублимирано во македонското средновековно културно, историско и етничко право на името Македонија и Македонци, што се гледа од богатата средновековна изворна документација.
Пишува: Блаже Миневски
Иако во 148 година п.н.е Македонија била претворена во римска провинција, со постојан римски провинциски намесник, границите на провинциите Македонија Прима и Македонија Секунда сепак повеќе или помалку останувале внатре, во историско-географските граници на Македонија. Во 297-та година, за време на владеењето на римскиот император Диоклецијан, била извршена нова административна реформа, а римското царство било поделено на 12 големи диецези, кои, пак, биле составени од 100 провинции. Се смета дека со овие реформи од дотогашната провинција Македонија биле формирани три нови провинции: Тесалија, Нов Епир и Македонија. Подоцна, кон крајот на 5-от век, имало нови административни промени во Византија, можеби како последница на пропаѓањето на Западното римско царство во 476-та година. Латинскиот хроничар Комес Морцелин, кој живеел во Константинопол, и бил секретар на Јустинијан Први пред да биде крунисан за цар, во записот за 482-та година известува дека готскиот крал Теодорих по наредба на својот чичко Валамер „ги опустошил двете Македонии и Тесалија“, а во записот од 517-та година пишува за нови напади во кои повторно ‘биле опустошени двете Македонии и Тесалија а готските коњаници ограбувале дури до Термопилите и до Стар Епир’.
Фактот што во ова време се спомнуваат две Македонии може да значи дека покрај постоечката провинција Македонија Прима повторно била формирана и Македонија Салутарис, односно била обновена втората Македонија. Кога настанала оваа промена не се знае точно, но се претпоставува дека тоа се случило помеѓу 479-та и 482-та година. Потврда за ваквото тврдење се наоѓа во списот на византискиот историчар Малхус, кој во 479-та година споменува дека „и првата престолнина на Македонија, градот Стоби бил опустошен од Готите“.
Подоцна, на прагот на 6-от век територијата на Македонија во нејзините историско-географски и етнички граници, како составен дел на Византиското царство, во административен поглед, влегувала во рамките на перфектурата Илирик. Последен пат Македонија Прима и Македонија Секунда заедно, како две провинции, се спомнати во 535-та година во 11-та новела на царот Јустинијан Први по повод назначувањето на Кателијан за архиепископ во нововостановената Архиепископија Јустинијана Прима.
Како Македонија станува Склавинија?
По населувањето на Словените во Македонија паралелно со терминот Македонија се промовира нов термин Склавинија. Во тоа време територијата на Македонија главно е вклопена во провинциите Средоземна Дакија и Дарданија. Веќе по 550- година новите кризни состојби на дунавската граница налагале поинаква административна поделба која ја извршил царот-реставратор. Имено, при набројувањето на обновените тврдини и градови од страна на цариот Јустинијан Први, византискиот дворски историчар Прокопиј, Македонија ја спомнува како провинција во историско-географски граници, покрај провинцијата Дарданија, во која влегувал и дел од денешна северна Македонија. Многу поинтересни согледувања околу терминот Македонија и Македонци дава списот „Чудата на свети Димитрија Солунски“ од втората половина на 7-от век од перото на солунскиот митрополит Јован.
Овде Македонија, значи во втората деценија на 7-от век, веќе не се споменува во нејзиното провинциско, туку, вообичаено, иако поретко, во нејзинито географско значење. Тоа е, пред сé, поради населувањето на Словените на територијата на Македонија и сé позачестените користења на термините Склавинија за областите населени со Словени. Поради изменетата етничка структура дошло до поинакво именување на територијата на Македонија и на жителите. Византискиот хроничар Теофан Исповедник, кој е роден околу 760-та година во угледно семејство во Константинопол, во своето дело „Хронографија“, напишано меѓу 810-та и 815-та година, а кое го опфаќа периодот од 284-та до 813-та гидина, зборувајќи за населувањето на Словените на Балканскиот Полуостров, односно во Македонија, а во доста голем број и на територијата на Грција се до Пелопонез, воопшто не го спомнува терминот Македонија.
Според неговите анализи се работи за остатоците на Филип III Аридеј и неговата сопруга Адеа Евридика.
Пензионираниот грчки армиски генерал Триантифилос Папазоис, во 2002 година лансира во јавноста веб сајт на англиски јазик за да ја промовира својата интерпретација и теза дека Александар а не Филип II, бил погребан во гробот во Вергина (Кутлеш) Македонија.
Најдалеку оди грчкиот археолог и филолог од универзитетот во Атина, Лиана Сувалтзи, која во 1995 година објавува дека гробот на Александар е во оазата Сива, северно од египетската пустина. Подоцна, Египетскиот Совет за Антиквитети работата на археологот Лиана Сувалтзи ја опишал како лошо и нестручно археолошко истражување. Лиана била во заблуда бидејќи во суштина ги интерпретирала наодите од добро познатиот дорски храм, како македонски гроб на Александар.
Постојат повеќе теории за тоа кaде се наоѓа гробот на Александар Македонски. Една од најприфатените е дека по смртта Александар бил погребан во Египет, во неговиот град Александрија.
Приказната почнува кога во 321 г. пр.н.е. Александровата погребална кочија била киднапирана од генералот Птоломеј во близина на Дамаск, а телото на Александар било пренесено до Мемфис каде бил погребан.
Дури и е запишано:
Тоа беше Птоломеј Филаделфиус што од Мемфис го донесе телото на Александар во Александрија.” (Павсаниј, II век н.е.)
Птолемеј Филопатор во 215 г. п.н.е. во средината на Александрија изгради меморијална зграда, која што сега се нарекува Сoма, и ги положи таму неговите предци, заедно со неговата мајка, а исто така и Александар Македонски’. (Зенобиј, II век н.е.)
Сoма на грчки значи тело, па според експертите, тоа е доказ плус дека таму е телото на Александар. Но, појаснуваат дека не мора да значи дека токму во тој објект, туку на таа територија, односно Александрија.
„Октавијан го виде телото на Александар и дури го допре, но така невешто што, како што се раскажува, му скрши дел од носот. Не сакаше да ги види телата на Птоломеите…, повторувајќи дека дошол да види цар, а не трупови.” (Дио Касиус, II век н.е.)
„Само што влезе во градот (215 г. н.е.), Каракала со целата негова војска отиде во храмот каде што принесе многу жртви и остави многу темјан. Потоа отиде до гробот на Александар, каде што ја соблече и ја положи својата пурпурна наметка, прстени од скапоцени камења, неговите ленти и сé друго скапоцено што носеше со себе.” (Херодијан, III век н.е.)
Приказната почнува кога во 321 г. пр.н.е. Александровата погребална кочија била киднапирана од генералот Птоломеј во близина на Дамаск, а телото на Александар било пренесено до Мемфис каде бил погребан. Потоа, меѓу 298 – 283 г. пр.н.е. се смета дека Птоломеј го преместил телото на Александар во Александрија и го погребал во првиот тамошен гроб. За време на неговиот син Птоломеј IV Филопатер, Александар бил погребан во 215 г. п.н.е, во нов величествен гроб-мавзолеј наречен Сома. Гробот бил посетен од римските императори Јулиј Цезар, Октавијан Август, Хадријан и Септимиј Север кој го затвора гробот од можно вандализирање. Гробницата на Александар се споменува до IV век, а по христијанските бунтови во 391 г. н.е. во Александрија бил уништен александрискиот Серапеум (храм на богот Серапис), и можеби Александровиот гроб.
Она што е извесно, и од повеќе извори проверено и потврдено е – дека гробницата на Александар се споменува до 4 век, а по христијанските бунтови. Во 391 г. од н.е. во Александрија бил уништен александрискиот Серапеум, и можеби Александровиот гроб.
Следна теорија е дека гробот на Александар е во Македонија. Врз основа на делата на античките историчари Аријан, Диодор, Плутарх, Јустин и Куртиј Руф, како и на современите проучувачи на античката историја на Македонија и Македонското кралско семејство, се повеќе се верува дека телото на Александар било вратено и погребано во Македонија. Местото каде е погребан би требало да се бара во близината на Пела, или во големите пеонски гробишта во близина на Гевгелија и Валандово или античките градови Гортијана, Аталанта и Идомене.
Но, најноваите приказни пласирани во последната деценија, повторно го отвараат прашањето за местото на гробот на Александар. Таа посочува дека можеби гробот на Александар се наоѓа во Венеција!?
Мистеријата е толку голема што и наодот на полските археолози дека гробот на Александар Македонски се наоѓа во Александрија, што долго беше и научно прифатено, последнава деценија станува релативна вистина, бидејќи новите научни технологии за утврдување на старост и состав на артефекти не наоѓаат доволно докази за ова тврдење, а од друга страна се поверојатно е дека во Вергина навистина, во 1977 година, е пронајден гробот на Филип Втори.
Независниот хрватски истражувач Домагој Николиќ тврди дека сознанијата упатуваат на друга локација. Според него, таа локација каде би можел да се наоѓа гробот на Александар Македонски е Црнилиште, близу Свети Николе. Речиси во исто време, пред три години, грчките археолози излегоа со тврдење дека нивните наоди укажуваат на друг наод – гробот на Александар е Амфилополис, во грчката област Серез, каде се погребани жената на Александар – Роксана, како и неговиот син Александар Четврти. Останува да почекаме, и да видиме кој бил во право.
Според историските податоци Александар Велики Македонски умрел во Вавилон (Египет) на возраст од 33 години. Според историчарите, бил отруен, што е заговор на дел од неговите генерали во борба за превласт. За неговиот погреб имало два ковчези, во едниот било телото на Александар, а другиот бил празен за да се залажат неговите следбеници кои биле подготвени да го слават неговиот него и местото на неговиот гроб.
Неодамна е откриена мистеријата за смртта на Александар Македонски, освојувачот кој умрел во 323. година п.н.е, на свои 32 години.
Барем така тврди Лео Шеп од новозеландскиот завод за токсикологија, кој изнел теорија дека еден од најголемите освојувачи во историјата најверојатно бил убиен од вино од пелин, на изглед безопасна билка.
Според досегашните теории, Александар починал или од природна смрт, или од маларија, а има и теории кои тврдат дека некој го отрул за време на прославата во палатата Набукодонсор Втори. Кратко по прославата имал грозница од која не можел да се движи и да зборува. Починал 12 дена подоцна.
Шеп ја отфрла теоријата дека бил отруен со арсен, бидејќи во тој случај смртта би настапила многу порано. Во својот научен труд, овој токсиколог вели дека виновник за смртта била билката veratrum album, кај нас позната како пелин. Македонците истата ја користеле кај болните за да предизвикаат повраќање.
Токсикологот од Нов Зеланд потсетува и на записите на старогрчките историчари, кои велат дека Александар почувствувал болки откако се напил вино во чест на Херкулес.
– “Симптомите за труење со пелин се болка во желудникот и под градите, а често доаѓа и до вртоглавица и повраќање. Тоа доведува до забавување на срцевиот ритам и пад на крвниот притисок. Александар пател од слични симптоми во наредните 12 дена”, пишува во трудот на Шеп.
Шеп на ова истражување работел 10 години. Во 2003. години му се јавила екипа од BBC, и го ангажирала да ја истражи смртта на Александар за потребите на нивниот документарен филм.
“Мислев дека нема да откријам ништо, но на мое изненадување, откривме нешто што би можело да биде вистина”, изјавил Шеп, пренесува Independent.
Сепак, предупредил дека неговата теорија не може да биде потврдена. “Никогаш нема да знаме со сигурност”, вели Шеп.
Тоа е последниот од научните наоди за причините за смртта на Александар Македнски. Но, каде по умирањето е закопан. Последниве две години се случува вистинска трка со време и докази помеѓу Грција и Македонија да се пронајде гробот на Александар. Што велат кажувањата за тоа.
Рускиот весник „Аргументи и Факти” објави сензационална вест дека група грчки археолози тврдат дека гробот на Александар Македонски и Ковчегот на заветот биле пронајдени на островот Тасос. Пренесувајќи ја изјавата на раководителот на грчкиот археолошки тим Николаос Кумарѕис, локацијата била случајно пронајдена, со помош на аматери копачи, при што не очекувале дека ќе наидат на вака сензационално откритие.
Весникот наведува дека доколку се потврди наодот како вистинит, ќе преставува најголемо археолошко откритие во поново време. Во записите, гробницата на Александар се споменува се до до 4 век од нашата ера, кога се губи секаква трага и денес преставува една од најголемите светски мистерии. Нејзиното откривање преставува сон на секој археолог или на ловците на богатства..
Но, било која информација дека е пронајден гробот на Александар Македонски треба да се земе со резерва. Не е првпат Грци да се појават со информација дека ја откриле неговата гробница. Уште во 1850 година, гркот Амброзие Скилаци, објавува приказна дека го пронашол и го видел мумифицираното тело на Александар, што ќе се покаже неточно. Четириесет и три години потоа гркот Јонаидес се појавува со истата приказна како и неговиот сонародник преведувачот Скилаци. Во 1893 година, Јонаидес објавува дека ги открил гробовите на Александар и славната Клеопатра. Но, за сето тоа нема докази.
Гркот Стелиос Коумтсас во 1950 година отпочнува истражувања низ цела Александрија во потрага по гробот на Александар. Кога професорот Питер Фрејзер од Универзитетот во Оксфорд во една Александриска чајџилница во јуни 1961 година ја прегледува книгата за Александар како доказ на Коумтсас, оценува дека сето тоа преставува личен впечаток, а не доказ или научен труд.
Манолис Андроникос на 8 ноември 1977 година открива богат и неограбен гроб во кралската македонска гробница во Вергина, Егејска Македонија, и наговестува дека станува збор за тумул на македонскиот крал Филип II Македонски. Истражувачот Леман ќе изнесе оправдани сомневања дека во гробницата кај селото Кутлеш (Вергина) бил погребан Филип II., и повторно ги нема доказите кои науката ги бара за верификација на наодот.
